Gelişim Geriliği
Çocuğun gelişiminin olması gereken zamandan daha geç tamamlanması gelişim geriliği olarak tanımlanabilir. Fetal yaşamda ve doğumdan sonraki ilk aylarda, merkezi sinir sisteminin büyüme ve gelişme süreci oldukça hızlıdır. Büyüme; hücre sayısı ve hücre büyüklüğündeki artış ile beden hacmi ve kitlesinin artışı, gelişme ise; hücre ve dokuların yapısal değişimle biyolojik işlev kazanması şeklinde tanımlanır. Gelişimin erken dönemlerinde biyolojik faktörler rol oynarken sonraki dönemlerde çevresel faktörler daha çok önem kazanmaktadır.
Gelişme geriliği; konuşma ve dil gelişimi, motor gelişim, sosyal gelişim ve bilişsel gelişim alanlarındaki gerilik olarak ortaya çıkabilir. Çoğu çocukta birden fazla gel
işim alanında gerilik görülür. Çocuklarda gelişim geriliği farklı nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bu durum hem biyolojik nedenler hem de çevresel şartlardan kaynaklı nedenlerdir. Erken teşhis ile çocuktaki gelişim geriliğinin önüne geçilebilir.
Gelişim geriliği olan çocuklarda beceri kazanımları ve öğrenme gelişimi akranlarına göre geriden gelecektir. Bazı hastalarda gelişim sürecinin tamamen durduğu da görülür. Konuşma ve dil gelişimi, sosyal ya da bilişsel gelişim veya motor gelişiminde gerilikler görülebilir. Bazı hastalarda biri veya birkaçı görülürken bazı vakalarda tümü bir arada karşımıza çıkabilir. Genellikle çocukların zaman geçirdikleri ortamla ve çocuğa gösterilen ilginin azlığı ile ilgili bir problemdir. Çocukların etrafında yeterince uyarıcı etken olmaması, evden çok fazla çıkmıyor olması, yetişkinlerle iletişim kuracağı alanlarda bulunmuyor olması, yaşıtları ile zaman geçirmiyor olması gibi etkenler gelişim geriliğinin başlıca sebepleridir. Bu nedenle çocukların geçirdiği zamanın kalitesi oldukça önem taşımaktadır. Oynadığı oyunlar, ilgisinin çekileceği alanlar ve çocuğa gösterilen ilgi gelişim geriliğinde büyük rol oynar.
Tüm bu sebeplere bağlı olarak gelişim geriliği genellikle çalışan ailelerin çocuklarında görülür. Evden çok fazla çıkmayan, gerektiği kadar ilgi gösterilmeyen ve oyun alanı yaratılmayan çocuklarda gelişim geriliği görülme ihtimali çok yüksektir.
BÜYÜME VE GELİŞİM GERİLİĞİ BELİRTİLERİ
• Boy kısalığı ve buna bağlı gelişen zayıflık durumu
• Düşük bağışıklık sebebi ile sık hastalanma ve geç iyileşme
• Zeka ve zihinsel gelişiminde gerilik
• Öz güven düşüklüğü ve sosyal gelişiminde gerilik
• Dikkat dağınıklığı ve buna bağlı okul başarısında düşüş
ERGOTERAPİ MÜDAHALESİ
Çocuklarda normal gelişimi engelleyebilecek duyusal, algısal, motor, bilişsel, psikolojik ve psikososyal faktörler standardize testler ile değerlendirilir.Ev programı verilerek belirli aralıklarla takip edilmekte veya çocuğun durumuna göre ünitede haftalık seanslarla ergoterapi programına alınmaktadır.
Çocuğun okul ortamı, oyun ve etkileşimde olduğu tüm ortamlarda toplumsal katılımını sağlamak ve artırmak için fiziksel, çevresel, sosyal, kültürel ve kurumsal faktörler değerlendirilerek müdahale programı uygulanmaktadır.
Pediatrik Ergoterapist Furkan Kumru